NGUỒN GỐC CỦA TỪ “THẢO MAI” TRONG TIẾNG VIỆT

Series “Câu chuyện ngôn từ” là một series podcast của EPV dành cho các bạn nước ngoài đang học tiếng Việt. Nội dung của series CCNT sẽ là kể những câu chuyện ngắn về nguồn gốc, lịch sử đằng sau ý nghĩa của những từ, cụm từ, thành ngữ, tục ngữ đặc biệt trong tiếng Việt mà có thể các bạn đã biết ý nghĩa của chúng nhưng mà lại chưa hiểu tại sao chúng có ý nghĩa như thế. Với những câu chuyện thú vị, bổ ích mà CCNT đem lại, rất mong các bạn có niềm yêu thích, đam mê với tiếng Việt sẽ có những giờ phút giải trí, thư giãn cũng như học hỏi thêm những kiến thức về văn hóa, ngôn ngữ, con người, đất nước Việt Nam. Hope you enjoy!

Từ vựng mà ngày hôm nay CCNT muốn đem đến cho mọi người chính là từ “thảo mai”. Đây là một tính từ, ngày nay nó được sử dụng rất nhiều trong cuộc sống hàng ngày của người Việt. Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể định nghĩa được chính xác hay biết về nguồn gốc của nó.

Thực ra, từ “thảo mai” vốn không có trong từ điển tiếng Việt, ít nhất là theo cuốn “Từ điển tiếng Việt” của trung tâm từ điển học năm 1999. Và cả trong nhiều tài liệu khác, “thảo mai” cũng không hề xuất hiện. Vậy từ “thảo mai” này ở đâu mà có? Nguồn gốc của nó không thực sự rõ ràng, người ta cũng đưa ra khá nhiều giả thuyết về sự xuất hiện của từ này. Trong đó giả thuyết phổ biến và được nhiều người chấp nhận nhất là tên của một cô gái trong câu ca dao sau:

“Thảo mai rao bán chỉ vàng

Vào đến giữa làng lại bán chỉ xanh.”

Mình sẽ giải thích ý nghĩa của câu ca dao này: Cô gái bán hàng nói với mọi người rằng mình đang bán chỉ màu vàng để thu hút nhiều người đến mua, nhưng thực ra cô ta lại đang bán chỉ màu xanh. Nó dùng để châm biếm. phê phán những người thiếu trung thực - hay nói cách khác là giả tạo, trong cả lời nói và hành động của mình.

Cũng có một giả thuyết khác cho rằng "thảo mai" là tên của một cô gái trong một tác phẩm nghệ thuật nào đó, mà nhân vật ấy có đức tính giả tạo, lả lướt thướt tha, gió chiều nào xoay chiều ấy. Vì vậy mà nó trở thành tính từ, gắn với những người có biểu hiện như vậy. Tuy nhiên, giả thuyết này chưa được kiểm chứng, nên không thực sự đáng tin cậy.

Nhưng tóm lại, từ “thảo mai” ngày nay được sử dụng để chỉ những hành động mang tính chất giả tạo, không thành thực với cảm xúc, hoặc gượng gạo không tự nhiên. Tuy vậy, đôi khi nó còn được sử dụng với tính chất trêu đùa nữa, nên tùy từng hoàn cảnh mà các bạn sẽ có cách hiểu  và cách dùng sao cho phù hợp.

Và đó là từ vựng mà Câu chuyện ngôn từ EPV muốn đem đến cho các bạn. Các bạn đã hiểu được ý nghĩa của từ vựng ngày hôm nay chưa? Xin chào tạm biệt và hẹn gặp lại các bạn trong những số CCNT tiếp theo nhé! Goodbye!